پایان نامه جهت دریافت مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی

بررسی استرس و سلامت روان در رضایت شغلی در بین پرستاران  شهرستان اردبیل

مقدمه

موضوع سلامتی از بدو پیدایش بشر در قرون و اعصار متمادی مطرح بوده است اما هرگاه ازآن سخن به میان آمده عموماً بعد جسمی آن مد نظر قرار گرفته و کمتر به سایر ابعاد سلامتی بخصوص بعد روانی آن توجه شده است. سازمان جهانی بهداشت، ضمن توجه دادن مسئولین کشورها در راستای تامین سلامت جسمی، روانی، اجتماعی افراد جامعه همواره بر این نکته تاکید دارد که هر یک از این سه بعد بر دیگری برتری ندارد طبق گزارشات این سازمان، جهان در طول دو دهه آینده شاهد تغییرات عمده ای در زمینه اییدمیولوژی بیماری ها ونیازهای بهداشتی افراد است. به گونه ای که بسیاری غیر واگیردار هم چون بیماری های روانی به سرعت جای گزین بیمارهای عفونی و واگیر دار گردیده و در صد عوامل ایجاد کننده ناتوانی و مرگ های ز ودرس قرار می گیرند. طبق برآوردهای این سازمان، این در حالی است که در برنامه ریزی های توسعه اجتماعی واقتصادی پایین ترین اولویت به آن ها داده می شود.( نور بالا،1380)

موضوع بهداشت وسلامتی و روانی از زمانی که بشر وجود داشته و خصوصاً از زمانی که اجتماع را شرح کرده، مطرح بوده است . زیرا انسان همواره سلامتی خویش را دوست می داشته ، تمهیدات فراوانی را در پیش گیری از ابتلا به انواع بیماری ها و گرفتاری های روانی که آرامش را به هم می زد، فراهم می ساخته ، و جهت مقابله با فشارهای روانی که آرامش را به هم می زد، فراهم می ساخته،و جهت مقابله بافشارهای روانی هم می کرده است . ( فقیمی، 1384)

شغل از نظر لغوی، به معنای به کار واداشتن کسی است و آنچه مایه مشغولیت می باشد. از طریق اشتغال، فرد فعالانه در جریان تولید و خدمات مشارکت می کند و پاداشی نقدی یاجنسی دریافت می دارد(شفیع آبادی،1376).

کار و شغل فعالیتی بدنی یا فکری در جهت تولید و خدمت است.به طور کلی، کار فعالیتی است که از کسی خواسته شده و در مقابل آن، به وی مزد پرداخت می شود(زندی پور،1369).

 به طورخلاصه، می توان گفت: شغل یعنی کاری که فرد، مشغول به انجام آن است و از طریق آن، هم انجام وظیفه می کند و هم امرار معاش می نماید.

در تعریفی دیگر، «شغل » عبارت است از گروهی ازموقعیت های مشابه دریک مؤسسه، اداره یا کارگاه که افراد واجد شروط خاص، می توانند این موقعیت ها رااحراز کنند و وظایف محوله را انجام دهند

بیان مسأله

امروزه سلامت روانی یکی از موضوعات و مقولاتی است که ذهن بسیاری از متخصصان حوزه های مختلف را برخورد مشغول کرده است، علت این امر هم ارتباط و تاثیر سلامت روانی بر کارکردهای مختلف انسانی است.

سلامت روانی اصطلاحی است که برای توصیف سطوح شناختی و هیجانی رفاه و آسایش و نیز عدم وجود اختلال روانی به کار می رود. طبق دیدگاه کل نگر و روان شناسی مثبت نگر سلامت روانی در برگیرنده فرد برای لذت بردن از زندگی، ایجاد تعادل بین فعالیت های زندگی و کوشش برای رسیدن به بهبودپذیری روان است. (نس، 2005، به نقل از زهرا کار، 1382). سازمان جهانی بهداشت،  2008)سلامت روانی را فقط فقدان اختلال روانی نمی داند بلکه آن را حالتی از رفاه و آسایش می داند که طبق آن هر شخص خودش را توانا و با استعداد می داند و می تواند با استرس های طبیعی زندگی کنار آید، به طور مفید و موفقیت آمیزی کار کند و در اجتماع مشارکت داشته باشد. بنابراین توجه سلامت روانی افراد جامعه همانند توجه به سلامت جسمانی بسیار ضروری است. رسیدن به سلامت روانی به هیچ وجه تصادفی نیست. نیل به این اهداف با صرف زمان و زحمت تحقق پیدا می کند(حقیقی و همکاران، 1388). خصوصاً در دنیای کنونی که انبوهی از مشکلات روان شناختی و جسمانی انسان ها را احاطه کرده و روز به روز سلامت روانی آنها را تهدید می کند. سلامت روان به دیدگاه سطح روان شناختی ارتباطات فرد و محیط اشاره دارد. در واقع از ارتباطات فردی و محیطی تاثیر می پذیرد. بنابراین بسیاری از عوامل محیطی، اجتماعی و ارتباطی در بهبود یا تهدید سلامت روانی تاثیر بسزایی دارد.

فهرست مطالب

مقدمه     1

بیان مسأله            3

اهمیت و ضرورت پژوهش    6

اهداف پژوهش       8

هدف کلی 8

اهداف اختصاصی  9

فرضیه ها            9

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش     10

معرفی متغیرها      10

تعریف عملیاتی سلامت روانی            10

تعریف مفهومی اختلال کارکرد اجتماعی            11

تعریف عملیاتی اختلال کارکرد اجتماعی            11

تعریف مفهومی اضطراب     11

تعریف عملیاتی اضطراب     12

تعریف مفهومی افسردگی      12

تعریف عملیاتی افسردگی      13

تعریف مفهومی شکایت جسمانی          13

تعریف عملیاتی شکایت جسمانی          14

تعریف مفهومی رضایت شغلی            14

تعریف عملیاتی رضایت شغلی            14

سلامت روان         16

سلامت روانی       17

تعریف سلامت روانی          18

اصول بهداشت روانی          21

خصوصیات افراد دارای سلامت روانی 23

به عبارت دیگر کسانی از سلامت روانی برخوردارند که     24

تعریف  شغل        25

تعریف (رضایت شغلی )      25

عوامل انتخاب شغل 27

1- وضع جسمانی   27

2-استعداد 27

3- رغبت 28

4-امکانات فردی -اجتماعی   28

عوامل رضایت شغلی          29

آثار وجود رضایت شغلی       34

الف - رضایت و ترک خدمت 34

ب - رضایت از شغل و غیبت از کار    35

ج - رضایت و عملکرد         35

د - تاثیررضایت شغلی بر سازمان        36

روش های ارزیابی رضایت شغلی        37

1-مقیاس های درجه بندی گزارش شخصی         37

2-رویدادهای حساس(پیشامدهای بحرانی)           38

3- رفتارهای آشکار 39

4- گرایش های عملی.         40

5- مقیاس صورتک ها.        41

نظریه های رضایت شغلی     46

نظریه امید و انتظار            47

نظریه ارزش        48

نظریه بریل          48

نظریه نقشی         49

نظریه نیازها .       49

نظریه هرزبرگ     51

نظریه هالند          53

تحول تحقیقات در زمینه رضایت شغلی 54

الف - بررسی های روان شناسان         54

پیشینه پژوهش       56

جامعه آماری         72

نمونه آماری         72

روش نمونه گیری   72

روش جمع آوری اطلاعات    72

ابزارهای اندازه گیری در این پژوهش   73

پرسشنامه رضایت شغلی پنسلوانیا        73

پرسشنامه سلامت عمومی     73

بخش اول : آمار توصیفی      77

بخش دوم : آمار استنباطی     80

بحث و نتیجه گیری 84

محدودیت های پژوهش         85

پیشنهادات            86

منابع      87